Stare, dobre wino #13. Ajax Amsterdam ’95

Dziś, w „Starym, dobrym winie” odchodzimy od przypomnienia historii pamiętnych duetów sprzed klku(nastu) lat, a zamiast tego zajmiemy się – a co tam – całą drużyną na raz (nie wiemy jeszcze, czy jest to zmiana trwała, czy jednorazowa). Bo patrząc na skład Ajaksu z połowy lat 90. minionego wieku nie sposób wybrać dwóch, nawet pięciu piłkarzy godnych przypomnienia. Skupimy się więc na całej kadrze, na drużynie, która 24 maja 1995 roku pokonała w Wiedniu Milan w finale Ligi Mistrzów.

BRAMKA

Edwin van der Sar - 25-letni wówczas Holender jest wychowankiem Ajaksu, a na poważnie w bramce jego pierwszego zespołu zaczął bronić w sezonie 1992/93. Przez kolejne sześć lat niezmiennie był podstawowym golkiperem AFC, z którym – poza triumfem w Lidze Mistrzów i Pucharze UEFA, pięciokrotnie sięgnął także po mistrzostwo Holandii. Kolejne dwa lata van der Sar spędził w Juventusie, a od sezonu 2001/02 reprezentował barwy Fulham. Kolejne sukcesy, Holender odnosił jednak dopiero podczas sześcioletniego pobytu w Manchesterze United, w którym w 2011 roku – w wieku 41 lat – zakończył swoją piłkarską karierę.

OBRONA

Michael Reiziger - pewnie wielu z Was o nim pamięta głównie z czasów gry w Barcelonie, ale niewielu wie, że charakteryzujący się szczerym uśmiechem piłkarz jest wychowankiem właśnie Ajaksu, w którym pojawił się w roku 1990. W latach kolejnych, Reiziger dwukrotnie był wypożyczany do Volendam i Groningen, i dopiero po udanym sezonie 1993/94 w barwach tego drugiego klubu, Michael zagościł w pierwszym składzie amsterdamczyków. W momencie zdobywania przez Ajax Ligi Mistrzów, Holender miał 22 lata, a w rodzinnym kraju grał jeszcze przez dwa sezony. Później na rok pojawił się w Milanie, ale prawdziwą karierę zrobił dopiero w Barcelonie, w której grał przez siedem lat (choć z „Dumą Katalonii” nie mógł celebrować większych sukcesów.) W 2004 roku Reiziger trafił na dwa lata do Middlesbrough, a karierę zakończył trzy lata później, będąc piłkarzem PSV Eindhoven.

Danny Blind - ówczesny kapitan Ajaksu, najbardziej doświadczony w tamtejszej drużynie. W momencie zdobywania Pucharu Mistrzów, Blind miał bowiem 34 lata i powoli zmierzał ku końcowi kariery. Holender w swoim życiu był zawodnikiem tylko dwóch klubów – karierę zaczynał w 1979 roku w Sparcie Rotterdam, w barwach której grał aż do 1986 roku. Później, czternaście lat spędził w Ajaksie, w którym to w 1999 roku zakończył piłkarską karierę. Od 2005 roku Blind był trenerem Ajaksu, ale na tym stanowisku pracował tylko przez niewiele ponad rok. Później był dyrektorem sportowym Sparty i Ajaksu, a od 2012 roku pełni tę funkcję w reprezentacji Holandii. Jego 23-letni syn Daley także jest piłkarzem Ajaksu.

Winston Bogarde – chyba najmniej znana postać z tego zestawienia. Jednak środkowy obrońca pochodzący z Surinamu, również przyczynił się do sukcesu w 1995 roku, a jeszcze wydatniej zrobił to rok później, gdy Ajax przegrał w finale Champions League z Juventusem. Bogarde do Amsterdamu trafił w 1994 roku, wcześniej grając w SVV, Excelsiorze i Sparcie Rotterdam. W 1997 roku został piłkarzem Milanu, w którym jednak zupełnie się nie odnalazł, więc rok później zmienił otoczenie na hiszpańską Barcelonę. Wraz z nią dwukrotnie sięgnął po mistrzostwo Hiszpanii, po czym w 2000 roku przeszedł do Chelsea, gdzie jednak był tylko statystą. W Anglii spędził bowiem cztery lata, w czasie których zagrał tylko w dwunastu meczach. W 2004 roku, w wieku 34 lat, zakończył karierę sportową.

Frank Rijkaard – kolejny Holender, który jest wychowankiem Ajaksu. Rijkaard to jednak nieco starszy rocznik niż van der Sar czy Reiziger. W momencie zwycięstwa nad Milanem miał już bowiem 32 lata. Tamten sezon w ogóle był ostatnim w jego bogatej karierze, w czasie której występował też właśnie w barwach rossonerich i Realu Saragossa. Poza wielokrotnym mistrzostwem Holandii i Włoch oraz trzykrotnym triumfem w Lidze Mistrzów, Rijkaard został także nagrodzony indywidualnie – w 1992 roku został wybrany najlepszym piłkarzem Serie A. W 1998 roku został selekcjonerem reprezentacji Holandii, z którą doszedł do półfinału Euro 2000. Kolejne sukcesy szkoleniowe Holender święcił jako trener Barcelony, z którą przez pięć lat dwukrotnie wygrał ligę hiszpańską, a w 2006 roku Ligę Mistrzów.

Frank de Boer – i kolejny Holender od dziecka związany z AFC, a następnie połączony z Barceloną. De Boer jest prawdziwą ikoną Ajaksu, którego od 2010 roku jest pierwszym trenerem. Jako piłkarz w Amsterdamie spędził jedenaście owocnych lat, by w 1999 roku odejść do Barcelony. W tym czasie z Ajaksem pięć razy wygrał ligę, a także Champions League, Puchar UEFA, Superpuchar Europy… można by tak wymieniać bez końca. W roli szkoleniowca tego klubu, de Boer trzykrotnie zdążył już wygrać Eredivisie. Jest bratem bliźniakiem Ronalda, przez wiele lat również związanego z Ajaksem.

POMOC

Clarence Seedorf – jedna z nielicznych postaci w naszym zestawieniu, ktora wciąż aktywnie gra w piłkę. Przez młodszych kibiców Seedorf kojarzony jest głównie z Milanem, w którym grał w latach 2002-2012, ale to właśnie w Ajaksie czarnoskóry pomocnik zaczynał swoją karierę. Miało to miejsce w 1992 roku, a już po trzech latach, 19-letni Clarence – po triumfie z amsterdamczykami w Lidze Mistrzów – był piłkarzem Sampdorii Genoa. Ustawiamy wówczas na prawej pomocy Holender po kolejnym roku odszedł do Realu, a w 2000 roku przeniósł się do Interu. Największą sympatię Seedorf zyskał jednak po drugiej stronie Mediolanu, reprezentujac barwy rossonerich. Holender może pochwalić się niecodziennym osiągnięciem – zdobyciem Ligi Mistrzów z trzema różnymi zespołami. Ten sukces udało mu się osiągnąć z Realem, Milanem i rzecz jasna z Ajaksem. Obecnie jest piłkarzem brazylijskiego Botafogo.

Edgar Davids – postać-legenda w światowym futbolu. Środkowy pomocnik, u którego stwierdzono jaskrę, z tegoż powodu musiał występować w specjalnych okularach, co stało się jego znakiem rozpoznawczym. W Ajaksie Davids występował przez sześć lat, od roku 1991. W momencie triumfu AFC w Champions League, Edgar miał 22 lata. Po odejściu z Amsterdamu kariera Davidsa była bardzo zróżnicowana – od Milanu, gdzie stracił formę, przez Juventus, Barcelonę, Inter, Tottenham, ponownie Ajax, Crystal Palace, po czwartoligowe Barnet, którego od 2011 roku jest grającym trenerem. Davids jest bardzo kontrowersyjną postacią, w czasie ostatnich lat został m.in. oskarżony o pobicie dwóch kobiet. Z Ajaksem poza triumfem w LM trzykrotnie zdobył mistrzostwo Holandii i dwukrotnie krajowy puchar.

Finidi George - jeden z niewielu internacjonałów w ówczesnym Ajaksie. Nigeryjski pomocnik swoje największe sukcesy święcił właśnie podczas występów w Amsterdamie – trzykrotne mistrzostwo Holandii, zwycięstwo i finał Ligi Mistrzów, a także Superpuchar Europy. W niderlandzkin hegemonie występował w latach 1993-1996, po czym odszedł do Betisu Sewilla. Później był jeszcze piłkarzem Majorki i Ipswich Town, a karierę zakończył w 2004 roku, mając wówczas 33 lata. W 1994 roku, George razem z reprezentacją Nigerii sięgnął także po Puchar Narodów Afryki.

Ronald de Boer – starszy z braci bliźniaków, występujący na prawej stronie pomocy. W Ajaksie grał w latach 1987-1998, z dwuletnią przerwą na Twente Enschede. Po zdobyciu dziesięciu krajowych trofeów w Amsterdamie, de Boer w 1998 przeszedł do Barcelony, w której jednak przez dwa lata kariery nie zrobił. Zmienił więc klub na Glasgow Rangers, a od 2004 roku – przez kolejne cztery lata, aż do zakończenia kariery, występował w klubach katarskich. W 1994 i 1996 roku został wybrany piłkarzem roku w Holandii.

Marc Overmars – żelazne płuca Ajaksu. Występujący na skrzydle Overmars znany był ze świetnej wydolności, połączonej z niesamowitą szybkością i wysoką techniką użytkową. Swą karierę Marc zaczynał w 1990 roku w Go Ahead Eagles, później trafił do Wilhelm II Tilburg, a od 1992 roku był już piłkarzem Ajaksu. W momencie triumfu w LM Holender miał 22 lata, a stale rosnąca dyspozycja – przerwana na pewien czas kontuzją kolana – pozwoliła mu na odejście w 1997 roku do firmy jeszcze poważniejszej – Arsenalu Londyn. Po kolejnych trzech latach trafił do Barcelony, w której grał do 2004 roku, kiedy to przedwcześnie zmuszony był do zakończenia swojej kariery, W 2008 roku wrócił jeszcze na rok do Go Ahead Eagles, po czym definitywnie skończył z czynnym graniem w piłkę. W momencie przyjścia do Barcelony, Overmars był najdroższym holenderskim piłkarzem – zapłacono za niego wówczas około 39 milionów euro.

ATAK

Jari Litmanen – fiński napastnik urodzony w 1971 roku. Do Ajaksu przyszedł w 1992 roku, uprzednio przez 5 lat grając dla klubów z Finlandii. Litmanen nie był klasycznym snajperem, pełnił raczej rolę second strikera, niekiedy nawet klasycznej dziesiątki. Mimo to, w Amsterdamie był bardzo bramkostrzelny – w sezonie 95/96 został nawet królem strzelców Ligi Mistrzów (9 goli), a w rozgrywkach 93/94 nie było na niego mocnych w Eredivisie (26 bramek). Po odejściu z Ajaksu kolejne sukcesy święcił jeszcze w Liverpoolu, a wcześniej – co chyba nikogo nie zdziwi – grał też w Barcelonie. Jego ostatnim klubem w karierze było HJK Helsinki, z którym w 2011 roku sięgnął po mistrzostwo kraju. Litmanen jest także legendą reprezentacji Finlandii, w której grał na przełomie czterech dekad, w latach 1989-2010.

Nwankwo Kanu – drugi Nigeryjczyk w ówczesnej złotej drużynie AFC. Urodzony w 1976 roku i mierzący blisko dwa metry Kanu w Ajaksie pojawił się w 1992 roku, kiedy to przyszedł z Iwuanyanwu Internationale. Po trzech latach w Amsterdamie i wygraniu wszystkiego, co tylko się dało, Nwankwo przeszedł do Interu, gdzie jednak przez problemy z sercem, w ciągu trzech sezonów zagrał tylko w 12 meczach. W 1999 roku trafił do Arsenalu, w nim spędził 5 lat, w czasie których dwukrotnie zdobył mistrzostwo Anglii. Później grał w West Bromwich i Portsmouth, w którym w 2012 roku zakończył karierę. W latach 1996 i 1999, Kanu został wybierany piłkarzem roku w Afryce.

Patrick Kluivert – strzelec jedynej bramki w finale z 1995 roku, a także król strzelców Euro 2000. W momencie zdobywania przez Ajax Ligi Mistrzów, Kluivert miał zaledwie 19 lat i całą karierę przed sobą. Z Holandii odszedł w 1997 roku, przechodząc na rok do Milanu, gdzie strzelił 6 bramek w 27 meczach.Później trafił do Barcelony, której barwy reprezentował przez sześć lat. W tym czasie był bardzo skuteczny, mimo to, „Duma Katalonii” tylko raz sięgnęła wówczas po mistrzostwo Hiszpanii. W kolejnych latach Kluivert bez powodzenia występował w Newcastle, Valencii, PSV oraz Lille. To właśnie we Francji spędził ostatni sezon w swojej karierze. Zakończył ją bowiem w 2008 roku, mając tylko 32 lata. Od tamtego czasu, Patrick próbuje swoich sił w trenerce, jest także komentatorem Eurosportu.

TRENER

Louis van Gaal – jako trener pracuje od 1987 roku, od kiedy zaczął zajmować się młodzieżą w Ajaksie. Z czasem został asystentem głównej drużyny, by w 1991 roku stać się jej pierwszym szkoleniowcem. W 1997 roku van Gaal trafił do Barcelony, do której sprowadził lwią część „swoich” piłkarzy z Ajaksu. Od 2000 do 2002 roku trenował reprezentację Holandii, z którą jednak nie zdołał wywalczyć awansu na mundial w Korei i Japonii. Następnie na pół roku wrócił do Barcelony, ale zespół pod jego wodzą spisywał się znacznie poniżej oczekiwań. Lata 2005-2009 to pobyt van Gaala w AZ Alkmaar, gdzie z ekipy słabej i niedoświadczonej w kilka lat zrobił mistrzów Holandii. Dzięki temu został trenerem Bayernu Monachium. W Niemczech borykał się z wieloma problemami, mimo to w pierwszym sezonie pracy zdołał wywalczyć mistrzostwo kraju, doszedł także do finału Ligi Mistrzów. W 2011 roku zastąpiono go jednak Andriesem Jonkerem. 1 sierpnia 2012 roku van Gaal ponownie został trenerem reprezentacji Holandii, w której pracuje m.in. z Dannym Blindem i Patrickiem Kluivertem.
Sukcesy w Ajaksie : mistrzostwo Holandii 1994, 1995 i 1996, Puchar Holandii 1993, Superpuchar Holandii 1993, 1995 i 1996, Puchar UEFA 1992, Puchar Mistrzów 1995, Puchar Interkontynentalny 1995 oraz Superpuchar Europy 1996.