Do mundialu w Brazylii pozostało 18 tygodni, a ja za zadanie postawiłem sobie przypomnieć Państwu wszystkie turnieje o tytuł Mistrza Świata. Zadanie niełatwe i wymagające dużo pracy, ale myślę, że warto. Dzisiaj udajemy się w podróż do Ameryki Południowej, a w kalendarzu widnieje rok 1930. Mistrzostwa Świata w Urugwaju, a dokładniej w Montevideo,  były turniejem niezwykłym. Choć w porównaniu do dzisiejszych zmagań o tytuł najlepszej reprezentacji globu nie były aż tak medialne i spektakularne, nie można odebrać im tego, że były pierwsze.

* * *

Jules Rimet – ojciec mistrzostw świata

trivela.uol.com.br

Każda wielka idea ma swojego ojca lub ojców (matki zdarzają się również, choć rzadziej). Są to osoby, które poświęcają dużą część swojego życia danej kwestii oraz sprawiają, że idea jest czymś więcej niż tylko pojedynczą myślą kłębiącą się w ich głowie. Demokracja ma Peryklesa, komunizm – Karola Marksa, a nowożytne igrzyska olimpijskie mają Pierre’a de Coubertina. Natomiast tym, który niejako tchnął życie w rozgrywki o tytuł najlepszej reprezentacji globu, jest Francuz Jules Rimet (1873-1956).

Jeżeli ktoś z Państwa jeszcze myśli, że zorganizowanie pierwszych mistrzostw świata odbyło się w dwóch krokach: 1. Założenie FIFA, 2. Zorganizowanie turnieju – to niestety… Nie było tak. Sprawa była o wiele bardziej skomplikowana i wystarczy spojrzeć na ilość lat różnicy pomiędzy założeniem FIFA (1904) a pierwszymi oficjalnymi mistrzostwami (1930). 26 lat, w przeciągu których idea turnieju międzynarodowego podnoszona była na Kongresach FIFA kilkukrotnie, jednak za każdym razem bez skutku.

Dopiero w momencie, gdy na fotelu prezydenta organizacji zasiadł Francuz Jules Rimet, wszystko zaczęło iść w dobrym kierunku. Początkowo nie obyło się bez problemów, ale udało się w końcu namówić większość federacji krajowych do zorganizowania pierwszych mistrzostw świata. Decyzja została podjęta na Kongresie FIFA w Amsterdamie, w maju 1928 roku.

Członkowie Kongresu w Amsterdamie / patrickland.chez.com

We wrześniu ustalone zostały zasady dotyczące rozgrywek, a w maju 1929 roku na Kongresie w Barcelonie przyjęto projekt dotyczący finansowania tego typu imprez. Ostatnią rzeczą, którą należało zrobić, to wybrać organizatora pierwszego, historycznego turnieju o tytuł najlepszej drużyny świata. Swoje kandydatury zgłosiły: Hiszpania, Holandia, Szwecja, Urugwaj, Węgry i Włochy. Spośród tych sześciu krajów delegaci postawili na państwo, z którego wywodzili się dwukrotni mistrzowie olimpijscy (1924 i 1928 rok) – Urugwaj. Proszę zauważyć, że organizator mundialu w 2022 roku – Katar – został wybrany na 12 lat przed imprezą. Urugwaj miał natomiast zaledwie rok na przygotowanie wszystkiego, w tym budowę głównego stadionu – Estadio Centenario (Stadion Stulecia). Swoją nazwę zawdzięcza setnej rocznicy odzyskania niepodległości przez Urugwaj, którego obchody zostały przesunięte z 1928 roku właśnie na 1930 przy okazji mistrzostw świata. Wracając jeszcze do Julesa Rimeta, puchar, o który walczyły reprezentacje krajowe w mistrzostwach świata w latach 1930-1970, nazywał się właśnie Pucharem Rimeta lub Złotą Nike.

Replika Pucharu Rimeta (Złotej Nike) / mariuszpiatek.wordpress.com

Uczestnicy

Termin zgłoszeń do turnieju pierwotnie upływał 19 stycznia 1930 roku, jednak z braku chętnych datę przesuwano aż do 19 maja. Ostatecznie do rozgrywek zgłosiły się z obu Ameryk: Argentyna, Boliwia, Brazylia, Chile, Meksyk, Paragwaj, Peru, USA oraz oczywiście Urugwaj; z Europy natomiast: Belgia, Francja, Jugosławia i Rumunia.

Wiele ekip ze Starego Kontynentu nie dotarło do Montevideo z różnych przyczyn. Część była jakby obrażona za niewybranie na organizatora Włochów (Hiszpania, Holandia, Szwecja, Węgry, Włochy), inni (a konkretnie Austria, Czechosłowacja, Niemcy i Szwajcaria) nie widzieli sensu przerywać rozgrywek krajowych aż na dziesięć tygodni, bo tyle trzeba było poświęcić czasu, wliczając dopłynięcie i powrót z Ameryki Południowej, gdzie podróż w jedną stronę trwała około 14 dni. Federacje brytyjskie z kolei w 1919 roku opuściły FIFA, toteż nie mogły wziąć udziału w imprezie.

Jako pierwsze, już na początku lipca, dotarły ekipy z Meksyku i USA, a po nich Chile, Paragwaj, Peru i Argentyna. Tymczasem z Europy spokojnie i bez pośpiechu w stronę Montevideo płynęły dwa statki. Na pokładzie Conte Verde znalazły się reprezentacje Belgii, Francji i Rumunii (pod koniec podróży dołączyli do nich Brazylijczycy), a statkiem Florida pokonywali trasę gracze z Jugosławii. Naturalnym było, że z racji tego, iż podróż trwała około dwóch tygodni, treningi odbywały się na statku. Nie wiem jak Państwo, ale ja chciałbym to zobaczyć. Jako ostatni dotarli Boliwijczycy, którzy do Urugwaju mieli stosunkowo niedaleko, a zabawnym faktem jest to, że pojawili się dzień po rozpoczęciu mistrzostw, 14 lipca.

Pierwsze Mistrzostwa Świata w piłce nożnej uważam za otwarte!

footballblog.pl

Ciekawe logo mistrzostw, prawda? A wiecie, co jest w nim najciekawsze? Zła data turnieju. Rozegrał się on w dniach 13-30 lipca, natomiast na plakacie widzimy 15 lipca-15 sierpnia. Jak pisze Andrzej Gowarzewski w Encyklopedii Piłkarskiej Fuji – Mistrzostwa Świata , nikt się tą pomyłką nie przejął, a wręcz przeciwnie, był to zabawny fakt, na który zwrócono uwagę dopiero po zakończeniu turnieju. Jules Rimet powiedział o nim:

(autor) wspaniale wyeksponował dwa elementy – dynamiczną paradą bramkarza w obronie strzału podkreślił cały sens futbolu, a wielką cyfrą „1” zwrócił uwagę, iż są to pierwsze, fundamentalne dla historii sportu światowe mistrzostwa piłkarskie.

Jules Rimet

Trzeba przyznać, że wybudowanie stadionu na blisko 100 tys. miejsc w rok to nie lada wyzwanie, dodając, że był to rok 1930, a nie 2014, więc i budownictwo nie było tak dobrze rozwinięte jak dzisiaj. Co prawda Estadio Centenario nie zostało otworzone 13 lipca 1930 roku, ale dopiero pięć dni później. Oprócz głównego stadionu mecze miały zostać rozegrane na dwóch innych arenach, które należały do lokalnych drużyn: Estadio Pocitos i Parque Central. Jednak każdej z reprezentacji dano możliwość chociaż raz zagrać na głównym obiekcie mistrzostw.

7 lipca rozlosowane grupy, a z racji nieparzystej liczby uczestników (13) stworzono trzy grupy po trzy zespoły i jedną z czterema.

Grupa A: Argentyna, Chile, Francja, Meksyk.

Grupa B: Boliwia, Brazylia, Jugosławia.

Grupa C: Peru, Rumunia, Urugwaj.

Grupa D: Belgia, Paragwaj, USA.

Z ciekawszych faktów, które chciałbym Państwu przytoczyć, zanim o wynikach w poszczególnych grupach, warto wiedzieć, że:

• Skład rumuńskiego zespołu na mistrzostwa został najprawdopodobniej wytypowany przez króla tego kraju – Karola I.
• Trzech spośród 15 arbitrów, oprócz sędziowania, pełniło inne funkcje w swoich narodowych drużynach. Boliwijczyk Saucedo i Rumun Radulescu byli trenerami reprezentacji, a Urugwajczyk Matteucci – masażystą ekipy z Meksyku.
• Piłkarze gospodarzy mistrzostw, Celeste , dwa miesiące przed turniejem spędzili w izolacji, prowadząc prawie że klasztorne życie. W zespole obowiązywała godzina policyjna i gdy bramkarz Antonio Mazzali (dwukrotny mistrz olimpijski) nie wrócił na czas, został odsunięty od drużyny i nie zagrał w żadnym meczu.
• Mistrzostwa w Urugwaju nie miały ceremonii otwarcia. Jedyną ceremonią była inauguracja Estadio Centenario, podczas której odbyła się defilada reprezentacji.

Mecze fazy grupowej

Poniżej znajduje się lista wyników dla każdej z grup oraz informacja, która z drużyn awansowała do półfinału.

Grupa A

Francja – Meksyk 4:1 (3:0)

Argentyna – Francja 1:0 (0:0)

Chile – Meksyk 3:0 (1:0)

Chile – Francja 1:0 (0:0)

Argentyna – Meksyk 6:3 (3:1)

Argentyna – Chile 3:1 (2:1)

Awans: Argentyna

Reprezentacja Argentyny / footballfootage.blogspot.com

Grupa B

Jugosławia – Brazylia 2:1 (2:0)

Jugosławia – Boliwia 4:0 (0:0)

Brazylia – Boliwia 4:0 (1:0

Awans: Jugosławia

Reprezentacja Jugosławii / footballfootage.blogspot.com

Grupa C

Rumunia – Peru 3:1 (1:0)

Urugwaj – Peru 1:0 (0:0)

Urugwaj – Rumunia 4:0 (4:0)

Awans: Urugwaj

Reprezentacja Urugwaju / footballfootage.blogspot.com

Grupa D

USA – Belgia 3:0 (2:0)

USA – Paragwaj 3:0 (2:0)

Paragwaj -  Belgia 1:0 (1:0)

Awans: USA

Reprezentacja USA / footballfootage.blogspot.com

Faza pucharowa

Półfinały

Argentyna – USA 6:1 (1:0)

Urugwaj – Jugosławia 6:1 (3:1)

FINAŁ

Urugwaj – Argentyna 4:2 (1:2)

1:0 Dorado 12’

1:1 Peucelle 20’

1:2 Stábile 38’

2:2 Cea 58’

3:2 Iriarte 68’

4:2 Castro 89’

en.mercopress.com

Mecz finałowy został rozegrany dwiema piłkami, ponieważ piłkarze obu drużyn nie mogli uzgodnić między sobą, którą z nich zagrać. Decyzją FIFA pierwsza połowa została rozegrana piłką argentyńską, a druga urugwajską.

Piłka urugwajska i argentyńska / wikipedia.org

Jules Rimet wręczył puchar swojego imienia nie kapitanowi Celestes , ale prezydentowi federacji Urugwaju – Raulowi Jude. Gospodarze wygrali. Zapisali się w kartach historii jako pierwsi Mistrzowie Świata. Drugi, piąty czy ósmy mistrz może zostać zapomniany, ale pierwszy nigdy. Po 45 minutach finału było blisko, aby złotymi zgłoskami zapisał się rywal zza miedzy – Argentyna. Dzień po finale został ogłoszony dniem wolnym dla wszystkich Urugwajczyków. W przeciągu sześciu lat dwa tytuły olimpijskie i mistrzostwo świata. Kto z nas nie chciałby być wtedy mieszkańcem Montevideo…

Mistrzostwa pierwszych razów

Pierwszy gol, pierwszy samobój, pierwszy karny etc, etc. Mistrzostwom w Urugwaju nikt nie odbierze tego, że te wydarzenia zdarzyły się właśnie po raz pierwszy w historii MŚ. Spójrzmy zatem na to, kto, co i jak.

Pierwsze zagranie piłki: Machinot (Francja) i Patenaude (USA). Mecze obu drużyn rozpoczęły się w tym samym czasie.

Pierwsza bramka MŚ: Laurent (Francja – Meksyk 1:0, 19’)

Pierwsza bramka MŚ / Encyklopedia piłkarska FUJI – Mistrzostwa Świata

Pierwszy strzelec dwóch bramek w meczu: McGhee (USA).

Pierwszy hat-trick: Stábile (Argentyna).

Pierwszy gol głową: Patenaude (USA).

Pierwszy gol z rzutu wolnego: Monti (Argentyna).

Pierwszy gol samobójczy: Manuel Rosas (Meksyk).

Pierwszy karny: Saavedra (Chile).

Pierwsza obroniona jedenastka: Thépot (Francja).

Pierwszy usunięty piłkarz: Galindo (Peru).

Pierwsza kontuzja: Thépot (Francja).

Pierwszy król strzelców: Stábile (Argentyna) – 8 bramek.

Już za tydzień zapraszam na MŚ we Włoszech w 1934 roku! Pozdrawiam!

Partnerem artykułu jest fanpage „Piłka nożna”

PAWEŁ WILAMOWSKI